Het volgende verhaal over cultuurshocks in China geeft mogelijk een negatieve indruk. Dat zou onterecht zijn. Ik heb ontzettend genoten van drie weken vakantie daar. China heeft mooie tempels en paleizen, gezellige winkelstraten en indrukwekkende natuurgebieden. In theaters kun je bloedstollende shows zien. Ik had bijna overal langer willen blijven.
In China is alles anders. De mensen zien er anders uit en spreken een andere taal. Chinese architectuur is anders dan Europese architectuur met omhoog krullende daken en veel wolkenkrabbers. Chinezen eten ander eten met ander bestek. Maar tussen de verschillen door zie je ook veel overeenkomsten. Chinezen dragen t-shirts en spijkerbroeken en maken selfies met smartphones op selfiesticks, die ze via sociale media met hun vrienden delen. Hun fietsen hebben ze massaal verruild voor auto’s. China is duidelijk armer dan Nederland, maar kan de vergelijking met andere delen van Europa–met name de achterbuurten van Warschau–wel doorstaan. Het gevolg is dat je snel indruk krijgt dat verschillende tussen hun en ons maar oppervlakkig zijn, alsof je slechts een Chinees thema hebt gedownload voor je omgeving.
Dat verandert als je naar de WC gaat. Chinese riolen raken verstopt door WC-papier en daarom moet gebruikt WC-papier in de prullenbak. Buiten de hotels zijn hurktoiletten standaard–ook in de nachttreinen. Wierook onderdrukt er de geur. Privacy is niet vanzelfsprekend: hokjes met deurtjes die op slot kunnen ontbreken regelmatig. Mocht je verward zijn over wat de bedoeling is, dan kun je de kunst dus afkijken bij je buurman of -vrouw. De meest armoedige toiletten zijn niet meer dan een diepe goot. Dit type tref je aan in de armere buurten, waar ze vaak de enige toiletten in de straat zijn.
Gedurende de hele reis zagen we borden met Engelse–of eigenlijk Chinglishe–vertalingen. Europeeërs gaan niet zo ver om het buitenlandse toeristen naar de zin te maken. Chinezen die Engels kunnen praten zijn echter zeldzaam. Woorden aanwijzen in taalgidsen werkt niet altijd omdat veel Chinezen niet kunnen lezen. Daarom is het altijd afwachten of de bestellingen die je doet bij restaurants wel begrepen zijn.
Chinezen zijn in wezen beleefde mensen, maar laten wel een paar steekjes vallen. Als Chinezen je iets willen verkopen, dan zijn ze opdringeriger dan de malariamuggen. Buitenlanders zijn bezienswaardigheden die uitgebreid gefotografeerd moeten worden. Er wordt regelmatig gerocheld en op straat–of in de nachttrein op de vloer–gespuugd. Kleine kinderen dragen geen luiers, maar broeken zonder kruizen, zodat ze overal alles kunnen laten lopen. Boeren, slurpen en knoeien bij het eten gebruikelijk, maar dat betekent dat je voor je gehannes met stokjes en het daarop volgende gevloek niet zo hoeft te schamen.
Tijdens een doorsnee reisdag gingen we naar twee bezienswaardigheden die ons beiden makkelijk een dag zoet hadden kunnen houden. Daardoor hebben we in drie weken behoorlijk veel bezienswaardigheden in China kunnen zien. Onze gids, een Chinese vrouw, vertelde ons echter dat ze het prettig vond om een groep westerlingen te begeleiden, omdat we het tijdens de vakantie rustig aan doen. Aan uitrusten kwam ik echter pas in Nederland weer toe.
woupiestek 